ALTZAKO BARATZAK
Altzan aspaldidanik lantzen dira lurrak eta gaur egun ere
JXUwMDNhJXUwMDAzJXUwMDEzJXUwMDEzJXUwMDE1JXUwMDBlJXUwMDFi
asko gelditzen direla ikus daiteke, nahiz eta lehen zeudenen
JXUwMDMwJXUwMDBkJXUwMDE3JXUwMDE3JXUwMDBiJXUwMDBm
bakarrik izan.
Etxetik gertu baratzak egoteari esker,
JXUwMDNkJXUwMDA5JXUwMDA1JXUwMDAyJXUwMDBhJXUwMDA2JXUwMDA2JXUwMDA4
naturalak errazago ditugu. Iraganean, eguneroko bizitzan jaten ziren
JXUwMDI4JXUwMDAyJXUwMDFkJXUwMDBiJXUwMDExJXUwMDFlJXUwMDFmJXUwMDAxJXUwMDE0JXUw
MDBh
Altzako bertako baratzetan izaten zituzten, hala nola, patatak, babarrunak, tomateak, tipulak, piperrak, letxugak eta abar. Hala ere, baratza gehienak ez ziren norberak
JXUwMDMzJXUwMDA0JXUwMDAxJXUwMDFhJXUwMDA3JXUwMDA2JXUwMDE4JXUwMDA0JXUwMDFkJXUw
MDBlJXUwMDFmJXUwMDBlJXUwMDA0
soilik, asko familien oinarrizko diru sarbide nagusia ziren.
Askotan, landatutakoaren emaitza Altza eta inguruko
JXUwMDI4JXUwMDFjJXUwMDBkJXUwMDFiJXUwMDFmJXUwMDExJXUwMDE1JXUwMDBm
egiten ziren azoketan saltzen zuten eta batzuetan Donostiako
JXUwMDNkJXUwMDE3JXUwMDE2JXUwMDBkJXUwMDA4JXUwMDBkJXUwMDA4JXUwMDAxJXUwMDE3JXUw
MDEz
ere jaisten ziren San Martineko azokan saltzeko.
JXUwMDA4JXUwMDIyJXUwMDE3JXUwMDFmJXUwMDEzJXUwMDA2JXUwMDBlJXUwMDBh
finkoak ziren, jendearen aldarrikapenen ondorioz
JXUwMDJkJXUwMDExJXUwMDA1JXUwMDBkJXUwMDBkJXUwMDBh
jartzen zituelako, jendeak oinarrizko elikagaiak ordaindu ahal izateko. Beraz, askotan barazkiak lortzeko egin behar zen
JXUwMDM0JXUwMDBkJXUwMDBm
kopuru handia ez zetorren bat salneurri baxuekin. Nolanahi ere, hori zen etxeko ekarpen
JXUwMDNkJXUwMDBlJXUwMDA0JXUwMDAxJXUwMDAxJXUwMDAyJXUwMDA0JXUwMDAyJXUwMDA0
nagusia eta egunero lan egin behar izaten zuten lurrak bere fruituak emateko.
Altzako nekazariak
JXUwMDNkJXUwMDAyJXUwMDEyJXUwMDA3JXUwMDEzJXUwMDBkJXUwMDA4JXUwMDBkJXUwMDA4JXUw
MDEzJXUwMDE3JXUwMDBi
menpe bizi ziren. Eguraldia beroegia, hotzegia, euritsuegia... bazen, landatutakoa hondatzeko arriskua zegoen eta horren ondorioz, ezin izango zuten euren elikadurarako eta saltzeko behar adina jakirik izan. Baserritarrek kontatu digute hainbat
JXUwMDNkJXUwMDE3JXUwMDAwJXUwMDFiJXUwMDFkJXUwMDAx
egiten zituztela beraien lurrak osasuntsu egoteko eta hondamendi meteorologikoak aldentzeko.
Gainera, tximistek askotan baserri inguruak edo egurrezko baserriak
JXUwMDNkJXUwMDE3JXUwMDAwJXUwMDE3JXUwMDExJXUwMDBlJXUwMDFmJXUwMDBi
zituztenez, baserritarrek Altzako
JXUwMDI4JXUwMDExJXUwMDEzJXUwMDAwJXUwMDFkJXUwMDA0JXUwMDA0JXUwMDBlJXUwMDEzJXUw
MDFi
deitzen zioten tximisten kontrako bedeinkapena egiteko. Bedeinkapena egurrezko
JXUwMDNmJXUwMDEyJXUwMDA3JXUwMDA3JXUwMDAxJXUwMDBlJXUwMDFm
handi batekin egiten zen eta zerbitzu horrengatik parrokoari
JXUwMDM0JXUwMDA1JXUwMDA0JXUwMDAyJXUwMDFjJXUwMDFkJXUwMDBm
eman behar izaten zitzaion.
Landatutakoa azkar eta osasuntsu hazteko, oso garrantzitsua zen
JXUwMDMxJXUwMDA1JXUwMDBkJXUwMDEzJXUwMDE1JXUwMDBlJXUwMDA4JXUwMDEzJXUwMDFiJXUw
MDQ5JXUwMDQ1JXUwMDE3JXUwMDE3
erreparatzea. Ilargia ilbeheran zegoenean landatu behar ziren hazi gehienak landareak ondo hazteko.
JXUwMDE5JXUwMDMzJXUwMDA2JXUwMDFiJXUwMDBl
, berriz, salbuespenetako bat zen eta hobe zen hau ilgoran ereitea. Baserriko jendeak asko begiratzen zion astronomiari!
Baratzetako lurrak lantzeko, pertsonen lan orduez eta indarraz gain, hainbat
JXUwMDJjJXUwMDA2JXUwMDE3JXUwMDE2JXUwMDFkJXUwMDBiJXUwMDE3JXUwMDFiJXUwMDA4
erabiltzen zen. Erabiltzen ziren tresnen artean
JXUwMDNmJXUwMDA4JXUwMDAzJXUwMDA4JXUwMDAxJXUwMDA0
, gurdia, area, laia, alperra, lera... zeuden.
Baratzean lan egiteari esker zein behar asetzen direla uste duzu? Nola lotzen dira baratzeko lana, sinismenak eta jakintza zientifikoak?
Informazio hau Altzako 106 auzokideri egindako elkarrizketetatik dator.